احسان براتی |
از میدان هفت تیر که میخواهم بگذرم باید از روی پل عابر پیاده عبور کنم٬ نردهها و این وضعیت همه را به آن پله ها و این عروج هدایت می کند٬ پله های برقی و به به چه خوب شده همه چیز٬ قر قر قر بالا می رویم و وارد صحنه یی از کار و فعالیت در جهت ساخت و توسعه شهر تهران می شویم. کارگاهی که برای ساخت مترو ساخته شده؟ یا یک مصالح فروشی کلان است؟ لودری که همیشه آنجاهاست و کانکس هایی که بر فراز اتاق هایی از بلوک های سیمانی قرار گرفته اند٬ روی کانکس چیزی نوشته است کارگری که آنجا کار می کرده یا می کند٬ چیزی به یادگار٬ اسم خودش یا چیزی که دوست داشته٬ گاهی لباس هایشان را آنجاها پهن می کنند٬ اخیرن طوری شد که تیر خلاصی بود در ذهن آنهایی که امیدوار بودند این بساط روزی جمع خواهد شد٬ تزیین باروهای مرکز میدان با تکه هایی از طلق های رنگی و هندسی شکل که میراثی از گذشته را در معماری خودمان یدک می کشد٬ قبلن یکی از ورودی های مترو آنجا بود٬ قبل از ساماندهی میدان های شهر به این شکل و سیاق جدید٬ با نرده هایی که همه را جهت دار و هدف دار کرد٬ دیگر سر در گم نیست کسی٬ همه می دانند که از کجا باید بروند و همه با سرعت به سمتی در حرکت هستند٬ از محل کار به خانه٬ برای رسیدن به مترو که هر سه دقیقه می آید٬ در کشوری که همه چیز سالهاست که در خواب است٬ عجله برای رسیدن به خانه و تلویزیون و مرد و زن و بچه٬ بگذریم…
حضور باروهای اختلاط سیمان در مرکز و چیدمان بقیه عناصر در اطراف با نسبتی درست و رویکرد پروسه محور و در حال انجام و پرهیز از ایدهآل گرایی دوره مدرن همگی نشانی از معاصر بودن این اثر دارند٬ تعیین نقطه دید پرنده برای مخاطب و فراهم کردن فضای تسلط بر اثر را می توان نشانی از صداقت٬ شفافیت و فروتنی دانست. قرارگیری اثر در منطقه یی که این روزها مراکز فرهنگی به آن کوچ می کنند بیان کننده همسویی مدیریت شهری با اتفاقات مویرگی شهر است. اثری که از یادبودهای شهری قابل توجه در دوره بعد از انقلاب است٬ یادبودی برای دوره سازندگی که همیشگی است و تمامی ندارد٬ کارهایی که به سرانجام نمیرسند چرا که کار کاردن است که اهمیت دارد٬ القای تصویری از ادامه کار٬ چرا که اگر پروژه ای تمام شود می توان آن را به نقد سپرد٬ ولی در این حال و هوای غبارزده همه چیز به آینده ای که نمیرسد موکول می شود.
البته این یادبود را می توان خواهر کوچک تر پروژه مصلی از حیث وسعت و عمر دانست٬ اما به دلیل موقعیت سوق الجیشی و تعداد بازدید کننده روزانه و شبانه می تواند گوی سبقت را از خویشاوند بزرگ تر که دیگر هم پیر شده برباید. اینکه چند نمونه از این یادبودها در سراسر کشور می توان یافت دلیل خوبی است که بتوان حضور یکی از آنها را در میادین اصلی شهر توجیه کرد که خوب است مشتی باشد نمونه خروار